Nowotwory krwi: rodzaje, przyczyny, objawy

Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w Polsce w ciągu ostatnich 30 lat liczba zachorowań na nowotwory krwi i układu krwiotwórczego wzrosła ponad dwukrotnie. Szacuje się, że w naszym kraju z różnymi odmianami nowotworów krwi boryka się około 100 tys. osób, a co roku rozpoznaje się blisko 6 tys. nowych przypadków. Dlatego tak ważne jest, by regularnie poddawać się badaniom profilaktycznym.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny nowotworów krwi,
• jak rozpoznać objawy nowotworu krwi,
• w jaki sposób diagnozuje się nowotwory krwi,
• na czym polega profilaktyka nowotworów krwi.

Nowotwory krwi to stosowana powszechnie nazwa określająca grupę chorób nowotworowych układu krwiotwórczego (w tym szpiku kostnego) oraz układu chłonnego. Jeszcze niedawno sądzono, że są to choroby typowe dla osób starszych, ale coraz częściej nowotwory krwi diagnozuje się u pacjentów młodych, nawet około 20. roku życia.

Najogólniej nowotwory krwi dzieli się na nowotwory układu krwiotwórczego oraz nowotwory układu chłonnego. Wśród tych pierwszych znajdują się m.in. różne odmiany białaczki (ostra białaczka szpikowa, przewlekła białaczka szpikowa, ostra białaczka limfoblasyczna), mielofibroza, nadpłytkowość samoistna oraz czerwienica prawdziwa. W drugiej grupie wyróżnia się m.in. chłoniaki nieziarnicze, chłoniaki Hodgkina oraz szpiczaka plazmocytowego.

Nowotwór krwi – przyczyny

Przyczyny rozwoju nowotworów krwi są złożone i nie zostały jak dotąd jednoznacznie wyjaśnione. Przypuszcza się, że do ich powstawania przyczyniają się:

• czynniki genetyczne,
• przebyte wcześniej zakażenia wirusowe,
• uszkodzenia szpiku kostnego przez promieniowanie jonizujące,
• przyjmowanie niektórych leków (np. cytostatycznych),
• długotrwała ekspozycja na niektóre substancje chemiczne (np. fenol).

Częstość występowania nowotworów krwi rośnie wraz z wiekiem, ale – jak już wspomniano – obecnie choroby te diagnozuje się u coraz młodszych osób.

Nowotwór krwi – objawy

Objawy nowotworów krwi są niestety mało charakterystyczne, przez co schorzenia tego typu wykrywane są w zaawansowanym stadium, kiedy dużo trudniej o skuteczne leczenie. Zalicza się do nich:

• osłabienie, ciągłe zmęczenie, senność,
• częste infekcje,
• bóle głowy,
• gorączkę,
• nudności, chudnięcie, utratę apetytu,
• siniaki, krwawienia z nosa,
• niebolesne powiększenie węzłów chłonnych,
• duszności, przewlekły kaszel,
• bóle kości i kręgosłupa,
• nocne poty.

Morfologia przy nowotworze – podstawa diagnostyki

Wstępna diagnostyka nowotworów krwi nie jest ani czasochłonna, ani skomplikowana – składa się na nią bowiem badanie krwi, które może zlecić zarówno lekarz rodzinny, jak i dowolny specjalista. Dopiero nieprawidłowe wyniki badania krwi powodują skierowanie pacjenta do onkologa, który prowadzi dalszą diagnostykę (np. biopsję szpiku z oceną cytologiczną komórek w mikroskopie świetlnym, badania cytogenetyczne i molekularne) oraz wdraża odpowiednie metody leczenia.

Leczenie nowotworów krwi zależy od rodzaju zdiagnozowanej choroby. W przypadku ostrych białaczek stosuje się m.in. chemioterapię oraz przeszczepy szpiku, zaś u pacjentów starszych terapia jest mniej inwazyjna i polega głównie na przyjmowaniu leków hypometylujących lub niskich dawek cytosaru. Chemioterapia wykonywana w różnych cyklach stosowana jest także w leczeniu chłoniaków.

Badanie krwi może uratować życie!

Choć objawy nowotworów krwi są mało charakterystyczne, to jednak warto mieć świadomość, że profilaktyka tego typu schorzeń jest bardzo prosta, niedroga i szeroko dostępna. Jest to przede wszystkim wspomniane już wcześniej podstawowe badanie krwi – wykonane raz do roku, pozwala wykryć różnego rodzaju nieprawidłowości, które mogą sugerować występowanie chorób nowotworowych krwi. Warto zgłaszać się na nie regularnie, nawet jeśli pacjent nie odczuwa żadnych zauważalnych objawów ze strony innych narządów oraz układów.